Bacaklardaki Şişlik Hastalık Habercisi Olabilir
YAZ aylarında sıcaklıklarla birlikte damarların genişlediğini ve genç yaşlı demeden birçok kişinin bacaklarında şişlik görüldüğünü ifade eden Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Soner Sanioğlu, bu sorunun ciddiye alınması gerektiğinin altını çizdi.
Prof. Dr. Sanioğlu, “Bu şişlikler, uzun süre hareketsiz kalmaktan fazla kiloya, böbrek yetmezliğinden kalp hastalıklarına kadar birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir” dedi.
Bacakları beslemek için gelen kan, toplardamarlar ve lenfatik sistem aracılığı ile tekrar kalbe geri taşınıyor. Kimi zaman gelen kanın artması, kimi zaman dokulara geçişindeki aşırılık, kimi zamansa geri taşınmasında ortaya çıkan aksaklıklar, dolaşımdaki dengenin bozulmasına yol açarak ödeme neden oluyor. Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Soner Sanioğlu, toplardamar yada lenfatik sistem rahatsızlıkları, kalp yada böbrek yetmezliği, hamilelik, fazla kilo ve hareketsizliğin bu mekanizmalar üzerinde etkili olarak ödemin ortaya çıkmasına neden olabileceğini söyledi. Sanioğlu, bununla birlikte, enfeksiyon, bağ dokusu hastalıkları, bazı tansiyon ilaçları ve bazı antiromatizmal ilaçların yan etki olarak ödeme neden olabildiği belirtti.
FARKLI ŞEKİLLERDE ORTAYA ÇIKABİLİYOR
Periferik ödem olarak da tanımlanan bacaklardaki ödemin farklı şekillerde ortaya çıkabildiğini belirten Prof. Dr. Soner Sanioğlu, sözlerine şöyle devam etti:
“Ödem her iki bacakta simetrik bir görüntü verebileceği gibi, sadece tek bacakta da görülebilir. Bazı ödemlere ağrı eşlik ederken, bazılarında ağrı görülmez. Bazı durumlarda ise bacak şişmelerine ayakların eşlik etmediğini görürüz. Periferik ödem ani başlangıçlı, tek taraflı ve çok ağrılı olduğunda tehlikelidir. Kimi zamansa ödeme cilt kızarıklıklarının eşlik ettiğini görebiliyoruz.”
ÖDEMİN KARAKTERİ ALTTA YATAN HASTALIĞIN BELİRTİSİ OLABİLİR
‘Her hastanın ödeme neden olan altta yatan hastalığı farklı olduğundan ödemin karakteri de değişiyor’ diyen Prof. Dr. Soner Sanioğlu, “Her iki bacağın simetrik şişmesi kalp, böbrek ya da troid yetmezliği, kanda protein düşüklüğü, ilaç reaksiyonları gibi tüm vücudumuzu etkileyen sebepleri akla getirir. Ödemin tek bacakta ortaya çıktığı durumlarda ise varis, toplardamar ya da lenf yetmezliği gibi sadece o bacağı ilgilendiren dolaşım sorunlarını düşünürüz. Bu dolaşım sorunları her iki bacağı etkilediğinde ödem çift taraflı da görülebilir. Şişmeye ağrının eşlik etmemesi ve ödemin ayaklarda daha yoğun ortaya çıkışı daha çok lenf yetmezliğini akla getirmelidir. Ödemli bacakta kızarıklık, ağrı ve cilt ısısının artması enfeksiyonu düşündürür” diye konuştu.
TEK TARAFLI ANİ BAŞLAYAN AĞRILI ÖDEME DİKKAT!
Tek taraflı, ani başlayan, şiddetli ağrının eşlik ettiği ödemlerin bacak toplardamarlarında ani tıkanma belirtisi olabileceği için tehlikeli olabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Soner Sanioğlu, “Bacak toplardamarlarında ani tıkanıklıklar nedeniyle oluşan bu ödemler, gerektiği gibi tedavi edilmediğinde ciddi sorunlara yol açabilir. Ani başlangıçlı olmayan ödemlerin önemli bir sorun olmadığı söylenemez. Her ne nedenle olursa olsun periferik ödem tedavi edilmediğinde zamanla ciltte dermatide ve kalınlaşmaya, hatta yara açılmasına sebep olabilir” ifadelerini kullandı.
TEDAVİ GECİKİRSE KRONİKLEŞEBİLİR
Bacakların kaldırılması kanın kalbe geri dönüşünü kolaylaştırdığı için hastalar genellikle şikayetlerinin sabah saatlerinde geçtiğini belirtiyor. Ancak, gün içerisinde altta yatan hastalığın ağırlığına ve kişinin aktivitesine bağlı olarak öğle yada akşama doğru ödem belirginleşmeye başlıyor. Prof. Dr. Soner Sanioğlu, ancak uzun süredir periferik ödemi olan ve gerekli tedaviyi görmeyen hastalarda, ödemin kalıcı olabileceğini ve dinlenmekle geçmeyebileceğine dikkat çekti.
ÖDEM NASIL AZALTILIR?
Kalp ve böbrek yetmezliği olan hastalarda idrar sökücülerin kullanıldığını tiroid hastalarında ise hormon takviyesi yapıldığını anlatan Yeditepe Üniversitesi Hastanesi KVC Uzmanı Prof. Dr. Sanioğlu, “İlaç reaksiyonun olduğu durumlarda ise hastanın tedavisi tekrar gözden geçiriliyor. Toplardamar problemlerinde ise hem ilaçlarla hem de cerrahi yöntemlerle sorunun çözülebilir. Ancak lenf kaynaklı ödemlerin yaygın fikir birliği sağlanan cerrahi ya da ilaç tedavisi yoktur. Bacakların özellikle kalp seviyesinin üstünde olacak şekilde kaldırılması, hareketin artırılması, fazla kiloların verilmesi, uygun varis çoraplarının kullanımı, bacaklara uygulanacak masaj tüm hastalarda periferik ödemin azaltılmasına yardımcı olur” diye konuştu.