Uzuvları eritiyor!
Karaciğer bedenimizde hayati ehemmiyete sahip bir uzuvdur. Yokluğunda yaşayamayız. Karaciğer sağlığı da bu sebepten dolayı oldukça ehemmiyetlidir. Karaciğer kanseri cemiyetimizde giderek yaygınlaşmaktadır. Karaciğer kanseri bir hayli etmene bağlı olarak büyüyebilir. Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Fahri Yetişir karaciğer kanseri hakkında ehemmiyetli bilgiler verdi.
Karaciğer, karın boşluğunun sağ üst kısmında, diyaframın altında ve midenin üstünde yer alan ve ebadı yaşla ve cinsiyetle değişmekle beraber futbol topu büyüklüğünde bir uzuvdur. Karaciğer bedenimizde hayati ehemmiyete sahip bir uzuvdur. Yokluğunda yaşayamayız. Böbrekte olduğu gibi karaciğer için geliştirilmiş olan bir dializ eşi sistemde ne yazık ki hala buluş edilebilmiş değil. Karaciğer bedenimizde sindirim, detoksifikasyon, beden için zorunlu yapıların imali veya dönüştürülmesi, korunma sistemi ve kanamanın durdurulması gibi bir sürü işlevi vardır.
KARACİĞER KANSERİ
Karaciğer kanseri ikiye dağılabilir birisi primer karaciğer hücresinden kaynaklanan primer karaciğer kanserleri değişiği de meme ve kalın bağırsak gibi başka uzuvlardaki kanserlerin karaciğere atlaması neticesinde olan metastatik karaciğer kanserleri. Primer karaciğer kanserlerinin de birkaç kanser cinsi vardır. Karaciğer kanserinin en yaygın görülen cinsi ana karaciğer hücresinde hepatosit başlayan hepatosellüler karsinomadır. İntrahepatik kolanjiyokarsinoma ve hepatoblastoma gibi değişik karaciğer kanseri cinsleri daha az yaygındır.
KARACİĞER KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Karaciğer kanserlerinde erken düzeyde çoğunlukla bulgu vermezler. Belirtiler genellikle ileri düzeylerde ortaya çıkar. Belirtileri çoğunlukla şu biçimdedir;
– İstem dışı kilo kaybı, cılızlık ve bitkinlik
– İştahta eksilme, bulantı ve kusma
– Karın sızısı ve şişme
– Cildin ve göz akının sararması sarılık.
– Beyaz, sarih renkli büyük tuvalet ve koyu renkli idrar
– Bu bulgulardan rastgele birisi varsa şipşak hekiminize başvurmalısınız.
KARACİĞER KANSERİ NASIL OLUŞUR:
Karaciğer kanseri, çoğu kanserde olduğu gibi karaciğer hücrelerinin Deoksirübo Nükleik Asidinde bedeninizdeki her kimyevi harekât için yönergeler veren materyal farklılıklar değişinimler oluştuğunda alana kazanç. Bir netice, hücrelerin hakimiyet dışı gelişmeye başlayıp nihayetinde kanserli hücrelerin ur oluşturması ve yavaş yavaş etraf dokuları istila etmesi biçiminde oluşur.
KARACİĞER KANSERİ SEBEPLERİ NELERDİR?
Çoğu kanserde olduğu gibi karaciğer kanserinde de direk bir faktörle ilişkilendirmek doğru değildir. Ancak karaciğer kanser yaradılışını artıran faktörler bilinmektedir.
PRİMER KARACİĞER KANSERİ OLUŞMA TEHLİKESİNİ ARTIRAN ETMENLER:
– Hepatit B virüsü HBV veya hepatit C virüsü HCV ile kronik enfeksiyon, karaciğer kanseri tehlikenizi arttırır.
– Siroz karaciğer kanserine tutulma olasılığınızı çoğaldırır.
– Belirli kalıtsal karaciğer hastalıkları karaciğer kanseri tehlikesini artırır. Hemokromatozisi ve Wilson hastalığını gibi.
Şekeri hastalığı olan insanlar şeker hastalığı olmayanlardan daha yüksek karaciğer kanseri tehlikesine sahiptir.
– Alkol olmadan karaciğerde yağ birikmesi karaciğer kanseri tehlikesini artırır.
– Aflatoksinlere maruziyet. Aflatoksinler makûs şartlarda depolanan mahsullerde yetişen küfler tarafından üretilen zehirlerdir. Mısır ve yer fıstığı gibi mahsuller aflatoksinlerle kirlenmiş olabilir.
FAZLA ALKOL TÜKETİMİ
Uzun seneler süresince her gün miktarlı ölçüden daha fazla alkol tüketimi, geri dönüşümsüz karaciğer zararına yol açabilir ve karaciğer kanseri tehlikenizi artırabilir.
KARACİĞER KANSERİ ÖNLEMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
– içki içmemek veya çok ufak dozlarda almalıyız.
– Sıhhatli kiloda kalmak: Fazla kilo almamaya itina göstermek. Kilo verme operasyonu esnasında da çok yavaş ve sıhhatli bir biçimde kilo vermeliyiz.
– Kimyevilere dikkat edin. Konutta veya işyerinde kullandığınız kimyevilerle ilgili direktifleri izleliyiz.
– Hepatit B aşısı yaptırmalıyız
– Hepatit C’yi önleyecek temkinler almalıyız : Hepatit C aşısı bulunmamaktadır, ancak enfeksiyon tehlikenizi azaltabiliriz.
Mümkünse Intravenöz IV ilaçları kullanmamalıyız, kullanırkende pak olduğundan emin olmalıyız.
– Sterilize ve pak olmayan yerlerde Piercing veya vurma yaptırmamalıyız.
– Alttaki hastalıklardan biri veya bir kaçı var ise 6 ayda bir karaciğer USG si gerekirse değişik görüntülemeler karaciğer kanseri için tarama yapılır.
– Hepatit B, Hepatit C enfeksiyonu ve karaciğer sirozu, Otoimmün hastalık, fazla alkol kullanımı, içki olmayan yağlı karaciğer hastalığı ve kalıtsal hemokromatoz gibi değişik sebeplerden kaynaklanan karaciğer sirozu, Primer biliyer siroz
KARACİĞER KANSERİ REHABİLİTASYON USULLERİ NELERDİR?
Primer karaciğer kanserinin rehabilitasyonunda genel cerrahi, radyoloji, gastroenteroloji, okoloji ve ışınım onkolojisinden oluşan geniş bir takımın değerlendirmesi sonrası tasarlanır. Kanserin yayılım derecesi ve tipi, hastanın yaşı ve genel vaziyeti rehabilitasyon tasarılamasında ehemmiyetlidir.
Karaciğer kanserini rehabilitasyon ederken; operasyonla kitlenin alınması, ilaç ve ışın rehabilitasyonu ile kitlenin küçültülmesi, kitlenin dondurulması veya eritilmesi, kitlenin içine alkol enjeksiyonu, dolaysız kanser hücresini gaye alan ilaçlar. Karaciğerin komple alınarak karaciğer naklinin yapılması gibi bir sürü rehabilitasyon alternatifinden hasta için en uygun olanlar seçilir.
Bu rehabilitasyonlardan bir fayda görülmeyeceği düşünülüyorsa, o zamanda sızıyı kesmek gibi destekleyici rehabilitasyonlar ön tasarıya çıkar. Palyatif bakım, operasyon, kemoterapi veya ışınım rehabilitasyonu gibi değişik asabi rehabilitasyonlar devam ederken kullanılabilmektedir.